Misbruik in het nieuws

De Oostenrijker Joseph Fritzl is veroordeeld tot levenslange opsluiting met gedwongen behandeling in een inrichting daaraan voorafgaand voor onbepaalde tijd. Voor Elizabeth begint de lange weg terug nu. De berichtgeving over haar is mondjesmaat. Ze heeft een relatie opgevat met een van de bewakers zegt men. Voor haar hoop ik dat ze alle opvang en begeleiding weet te benutten en een geweldig leven voor zichzelf creëert.

Met gemengde gevoelens hoorde ik dat Joseph Fritzl zijn spijt heeft betuigd. Mijn eerste reactie was wantrouwen: zou hij clementie zoeken in de rechtsgang? Moeilijk om voor te stellen dat hij na jaren zijn familie misbruikt te hebben op zijn specifieke, nogal diep gestoorde manier, opeens tot inkeer is gekomen. Het zou kunnen, ik zou het hem gunnen. De weg die hem dan wacht is niet gemakkelijk, maar leidt wel terug naar menselijkheid en verbondenheid. Men zegt dat het de getuigenis (urenlange video-opnames) van zijn dochter is die hem dit inzicht gegeven heeft.

Ik ben benieuwd naar wat Elizabeth er van vindt. Zij is degene die het pad met haar vader gewandelt heeft. Zij is degene die van haar jeugd is beroofd. Die mogelijk nachtmerries heeft of herbelevingen, die de geschiedenis zo goed en kwaad als ze kan moet gaan verwerken.
Op dit moment staat ze in de belangstelling, heeft ze hulp en begeleiding. Er zijn ondersteunende factoren genoeg aanwezig om het gebeurde, voor nu in elk geval, te kunnen verwerken. Maar wat gebeurt er als de verslaggeving stopt? Wat gebeurt er als de begeleiding wegvalt? Wat gebeurt er op de lange termijn? Zal zij in staat blijken om een zinvol en gelukkig leven op te bouwen? De tijd zal het leren. En waarschijnlijk zullen wij het niet te weten komen.

Want na de eerste schokgolf, de boosheid en ontzetting, komt de vergetelheid. Wat hoor je tegenwoordig nog over het welvaren van Sabine en Leatitia, de overlevenden van Dutroux? Hoe gaat het tegenwoordig met Yolanda en Eveline uit Epe? Wanneer zal de berichtgeving over de zweminstructeur ophouden en de kinderen die daarvan het slachtoffer zijn geworden vergeten.

Loop je daar nu nog mee?
Hoe lang voordat de wereld om je heen gaat verwachten dat je "er wel overheen zult zijn"? Voor degene die het mee hebben gemaakt gaat de herinnering nooit meer weg. Het wordt, als je geluk hebt, een hoofdstuk in je leven waar je ooit last van had. Voor veel slachtoffers geldt: het blijft je dwars zitten, de triggers, die je soms op de meest onmogelijke momenten terug in het verleden zetten, blijven komen.

Zelfs al ben je er overheen, de herinnering blijft. Als ik een poster zie van een meisje dat de hand van een volwassen kerel vasthoudt, dan reageer ik daar niet neutraal op. Het is niet vanzelfsprekend voor mij dat het haar vader of opa is. Het ligt voor mij meer voor de hand dat het haar misbruiker is, en als ik onverwacht met zo'n beeld geconfronteerd word, dan kan ik plotseling heel erg in het verdriet van toen schieten. En ik heb geluk gehad in mijn leven. Ik heb het misbruik een heel eind verwerkt, het weerhoudt me er niet meer van om een vol en gelukkig leven te leiden.

Vandaag steek ik een kaarsje op voor Yolanda en Eveline uit Epe, voor Sabine en Laetitia uit België, voor Elizabeth uit Oostenrijk, voor Ivonne uit Arnhem. En voor jou: mij nog onbekende, moedige overlever van seksueel misbruik. Een kaarsje dat zegt: Je bent niet alleen.